Hoe Executieve Functies Bijdragen aan Begrijpend Lezen

Het begrijpen van geschreven tekst is een complexe vaardigheid die afhankelijk is van verschillende cognitieve processen. Onderzoek door Heather Whitney Sesma en collega's (2009) onderzoekt de bijdrage van executieve functies, zoals werkgeheugen en planningsvaardigheden, aan het leesbegrip bij kinderen. In deze blog bespreken we de bevindingen en bieden we praktische tips voor ouders en leerkrachten om de leesvaardigheden van kinderen te verbeteren.

Onderzoeksbevindingen

Het onderzoek omvatte 60 kinderen tussen de 9 en 15 jaar, waarvan sommigen leesproblemen hadden (WRD) en anderen problemen met leesbegrip (RCD). Enkele belangrijke bevindingen zijn:

1. Belang van Executieve Functies: Executieve functies, waaronder werkgeheugen en planningsvaardigheden, dragen significant bij aan het leesbegrip, zelfs na correctie voor aandacht, decodeervaardigheden, vloeiendheid en woordenschat.
2. Werkgeheugen: Sterkere werkgeheugenvaardigheden werden geassocieerd met beter leesbegrip. Kinderen die beter presteerden op taken die werkgeheugen vereisten, hadden een beter begrip van de gelezen teksten.
3. Planningsvaardigheden: Planningsvaardigheden, gemeten met de Tower of London test, waren ook significant gerelateerd aan leesbegrip. Kinderen die efficiënter konden plannen, hadden een beter tekstbegrip.

Toepassing voor Ouders en Leerkrachten

Op basis van deze bevindingen kunnen ouders en leerkrachten verschillende strategieën toepassen om de leesvaardigheden van kinderen te verbeteren:

1. Focus op Werkgeheugen: Moedig activiteiten aan die het werkgeheugen versterken, zoals spelletjes waarbij kinderen informatie moeten onthouden en manipuleren (bijvoorbeeld Memory, Simon Says). Dit kan helpen bij het verbeteren van hun leesbegrip.
2. Planningsvaardigheden Oefenen: Gebruik activiteiten die planningsvaardigheden vereisen, zoals het bouwen van complexe modellen met bouwstenen of het oplossen van puzzels. Dit helpt kinderen om efficiënter te plannen en beter te begrijpen wat ze lezen.
3. Integratie van Executieve Functies in Leesinstructie: Bij het onderwijzen van leesstrategieën, integreer instructies die gericht zijn op het verbeteren van executieve functies. Bijvoorbeeld, laat kinderen voorspellingen maken over de tekst en vervolgens hun voorspellingen controleren en aanpassen terwijl ze lezen.

Een stoplicht kan een heel handige metafoor zijn om executieve functies en begrijpend lezen te koppelen! Hier is een suggestie voor de woorden die je kunt gebruiken, samen met een korte uitleg:

Stop - Lees - Denk

1. Stop: Dit betekent dat het kind even moet pauzeren en nadenken voordat het verder leest. Het is het moment om stil te staan bij wat er net gelezen is.

2. Lees: Dit is de fase waarin het kind de tekst zorgvuldig leest, met aandacht voor de details en het begrijpen van de inhoud.

3. Denk: Na het lezen is het belangrijk dat het kind nadenkt over wat er gelezen is. Dit kan betekenen dat het kind vragen stelt, probeert verbanden te leggen of de informatie samenvat.

Conclusie

Het onderzoek van Sesma en collega's benadrukt het belang van executieve functies bij het begrijpend lezen. Door activiteiten te integreren dat werkgeheugen en planningsvaardigheden versterken, kunnen ouders en leerkrachten een significante impact hebben op de leesvaardigheden van kinderen. Dit helpt niet alleen bij het verbeteren van hun tekstbegrip, maar ook bij het bevorderen van hun algehele academische succes.

Bronvermelding

Sesma, H. W., Mahone, E. M., Levine, T., Eason, S. H., & Cutting, L. E. (2009). The Contribution of Executive Skills to Reading Comprehension. Child Neuropsychology, 15(3), 232-246.