Begrijpend lezen is een essentiële vaardigheid voor kinderen in de bovenbouw van de basisschool. Recent onderzoek van Erik De Corte, Lieven Verschaffel en An Van De Ven, uitgevoerd aan de Universiteit van Leuven, richtte zich op het ontwikkelen en evalueren van een op onderzoek gebaseerde leeromgeving voor het verbeteren van strategisch lezen bij kinderen. In deze blog bespreken we de bevindingen van dit onderzoek en hoe ouders en leerkrachten deze strategieën kunnen toepassen.
Het Belang van Strategisch Lezen
Strategisch lezen omvat het gebruik van cognitieve en metacognitieve strategieën om tekstbegrip te bevorderen. Dit kan kinderen helpen om nieuwe informatie beter te begrijpen en te onthouden. Het onderzoek benadrukt vier belangrijke leesstrategieën: voorkennis activeren, moeilijke woorden verduidelijken, een schematische voorstelling van de tekst maken en de hoofdgedachte formuleren. Daarnaast werd een metacognitieve strategie voor het reguleren van het leesproces geïntroduceerd.
Onderzoeksbevindingen
Het onderzoek omvatte vier experimentele klassen en acht controleklassen in groep 7. Enkele belangrijke bevindingen zijn:
- Verbetering in Strategiegebruik: De experimentele groep presteerde aanzienlijk beter in het gebruik van leesstrategieën dan de controlegroep.
- Transfer van Vaardigheden: Kinderen uit de experimentele groep konden de geleerde strategieën succesvol toepassen in andere contexten.
- Geen Significante Verbetering op Standaardtoetsen: Hoewel de experimentele groep beter scoorde op leesbegripstoetsen, was het verschil niet significant.
Toepassing voor Ouders en Leerkrachten
Ouders en leerkrachten kunnen verschillende technieken gebruiken om strategisch lezen bij kinderen te bevorderen:
- Activeren van Voorkennis: Laat kinderen voor het lezen nadenken over wat ze al weten over het onderwerp.
- Verduidelijken van Moeilijke Woorden: Leer kinderen om moeilijke woorden te onderstrepen en hun betekenis te achterhalen.
- Schematische Voorstellingen Maken: Moedig kinderen aan om de structuur van de tekst visueel weer te geven.
- Formuleren van de Hoofdgedachte: Help kinderen om de hoofdgedachte van de tekst in één zin samen te vatten.
- Zelfregulatie: Stimuleer kinderen om hun eigen leesproces te plannen, te sturen en te controleren.
Conclusie
Het onderzoek toont aan dat het mogelijk is om strategisch lezen bij kinderen te bevorderen door hen onder te dompelen in een krachtige leeromgeving. Hoewel er geen significante verbetering werd gevonden op standaard leesbegripstoetsen, bleek dat kinderen de geleerde strategieën effectief konden toepassen in verschillende contexten.
Ouders en leerkrachten kunnen deze inzichten gebruiken om kinderen te helpen hun leesvaardigheid te verbeteren en hen beter voor te bereiden op hun verdere onderwijs.
Bronvermelding
De Corte, E., Verschaffel, L., & Van De Ven, A. (2001). Improving text comprehension strategies in upper primary school children: A design experiment. British Journal of Educational Psychology, 71(4), 531-559.