Het begrijpen van geschreven tekst is een complexe vaardigheid die veel verschillende cognitieve processen vereist. Onderzoek door Kate Cain en Jane Oakhill (2004) richt zich op kinderen met specifieke begrijpend lezen problemen, ondanks hun leeftijdsadequate woordleesskills. Dit blog bespreekt de bevindingen en biedt praktische tips voor ouders en leerkrachten om de leesvaardigheden van kinderen te verbeteren.
Onderzoeksbevindingen
Het onderzoek identificeert verschillende aspecten die bijdragen aan de begrijpend lezen problemen bij kinderen:
- Woordniveau Moeilijkheden: Kinderen met begrijpend lezen problemen kunnen moeite hebben met de snelheid en automatisering van decoderen, wat ten koste gaat van de verwerking van tekstbetekenissen.
- Zinsiveau Uitdagingen: Problemen met zinsstructuur, gebruik van zinscontext en inferenties maken, kunnen het leesbegrip belemmeren.
- Cognitieve Vaardigheden: Gebreken in werkgeheugen en fonologische verwerking kunnen het moeilijk maken om informatie vast te houden en te verwerken tijdens het lezen.
- Metacognitieve Kennis en Procesvaardigheden: Minder vaardige lezers hebben vaak minder inzicht in leesstrategieën en minder vermogen om hun eigen leesproces te monitoren en aan te passen.
Toepassing voor Ouders en Leerkrachten
Op basis van deze bevindingen kunnen ouders en leerkrachten verschillende strategieën toepassen om de leesvaardigheden van kinderen te verbeteren:
-
Werkgeheugen Oefeningen: Stimuleer activiteiten die het werkgeheugen verbeteren, zoals spellen waarbij kinderen informatie moeten onthouden en manipuleren zoals de klassieker Memory.
-
Zinstructuur en Context Gebruik: Leer kinderen om de zinsstructuur en context te gebruiken om betekenis te construeren. Dit kan door middel van gerichte leesopdrachten waarbij ze moeten letten op de samenhang en verbanden in de tekst.
-
Instructie in Inferenties Maken: Oefen met kinderen hoe ze inferenties kunnen maken door hen te laten voorspellen wat er gaat gebeuren in een verhaal en hen te vragen hun voorspellingen te onderbouwen met informatie uit de tekst.
-
Metacognitieve Strategieën: Help kinderen hun eigen leesproces te monitoren door hen te leren hoe ze kunnen controleren of ze de tekst begrijpen en wat ze kunnen doen als dat niet het geval is. Gebruik bijvoorbeeld checklisten of vragenlijsten die hen helpen hun eigen leesgedrag te evalueren.
Conclusie
Het onderzoek van Cain en Oakhill toont aan dat begrijpend lezen een complex proces is dat afhankelijk is van meerdere cognitieve en metacognitieve vaardigheden. Door gerichte instructie en ondersteuning kunnen ouders en leerkrachten helpen de leesvaardigheden van kinderen te verbeteren. Dit kan niet alleen hun leesbegrip verbeteren, maar ook hun algehele academische succes bevorderen.
Bronvermelding
Cain, K., & Oakhill, J. (2004). Reading Comprehension Difficulties. In T. Nunes & P. Bryant (Eds.), Handbook of Children’s Literacy (pp. 313-338). Dordrecht: Kluwer Academic Publishers.