Lesidee Begrijpend Lezen: Kritisch Denken in de Klas

Als leerkracht in het basisonderwijs is het belangrijk om niet alleen cognitieve ontwikkeling te stimuleren, maar ook kritische denkvaardigheden en mondelinge vaardigheden bij je leerlingen te ontwikkelen.

Een krachtige methode om dit te bereiken is door middel van klassendiscussies. In dit artikel nemen we een diepgaande duik in deze lesvorm: wat het is, hoe je het kunt inzetten, waarom het waardevol is, en hoe je het kunt aanpassen aan verschillende situaties en leerlingen. 

Wat is groepsdiscussie in het basisonderwijs?

Een maatschappelijke groepsdiscussie in de klas gaat over het laten bespreken en discussiëren van leerlingen over een maatschappelijk thema dat zij door middel van een tekst of ander materiaal aangereikt krijgen.

Hierbij draait het niet alleen om het delen van meningen, maar vooral om het onderbouwen van deze meningen met argumenten en kritisch naar elkaars argumenten te luisteren.

Kinderen leren een stelling vanuit verschillende perspectieven te benaderen en te bekijken. Hierdoor help jij ze zelfstandige, sterke denkers te worden.

Aan welke doelen werk je tijdens een debat?

- Kritisch Denken: Door verschillende perspectieven te verkennen en te beoordelen, leren leerlingen om kritisch na te denken over maatschappelijke kwesties.

- Mondelinge Vaardigheden: Leerlingen oefenen hun spreek- en luistervaardigheden door actief deel te nemen aan de discussie.

- Samenwerking en Respect: Leerlingen leren respectvol om te gaan met verschillende meningen en constructief samen te werken.

 Hoe zet je de werkvorm debatteren in?

Voorbereiding van het debat

1. Selecteer een Thema: Kies een maatschappelijk relevant thema dat aansluit bij de leefwereld van de leerlingen. Dit kan variëren van milieuproblemen tot sociale mediagebruik.
2. Voorzie Materiaal: Zoek of schrijf een tekst die het thema introduceert en verschillende perspectieven biedt. Hiervoor kun je goed de betogen van Leermaatje gebruiken.
3. Vragen Voorbereiden: Ontwikkel enkele open vragen die de discussie kunnen aanzwengelen. Bijvoorbeeld: "Wat vind je van ...?" of "Waarom denk je dat ... een goed idee is?"

Voer het Debat met je klas

1. Introductie: Introduceer het thema en leg de regels van de discussie uit. Benadruk het belang van luisteren en respectvol reageren.
2. Lees de Tekst: Laat de leerlingen individueel of in groepjes de tekst lezen en markeren wat ze belangrijk vinden of waar ze vragen bij hebben.
3. Discussie: Leid de discussie door de vragen te stellen die je hebt voorbereid en stimuleer leerlingen om hun mening te onderbouwen en op elkaar te reageren.
4. Reflectie: Sluit af met een korte reflectie over hoe de discussie is verlopen en wat de leerlingen hebben geleerd.

GRATIS TOOL

In 1 minuut van Lesidee Naar lesuitkwering 🙂!

Ben je op zoek naar een handige manier om je lessen te organiseren? Met onze gratis tool kun je in slechts 1 minuut je lesidee uitwerken tot een volledige, boeiende les!

MAAK NU JE LES!

Hoe kun je het debat afstemmen op je klas?

Als je discussies wil voeren met lagere groepen, gebruik dan eenvoudigere teksten en introduceer kortere discussierondes. Je kunt ook visuele hulpmiddelen inzetten, zoals afbeeldingen die verschillende perspectieven en argumenten laten zien.

Wil je debatteren met hogere groepen? Geef dan complexere betoogteksten en stel diepgaande vragen. Moedig leerlingen aan om zelf extra informatie op te zoeken en mee te nemen in de discussie.

Verschillende Leerbehoeften

- Introverte Leerlingen: Geef deze leerlingen de mogelijkheid om eerst hun gedachten op papier te zetten voordat ze hun ideeën delen in de groep.

- Extroverte Leerlingen: Stimuleer hen om ruimte te geven aan anderen en om goed te luisteren naar wat er gezegd wordt.

 Waarom is een debat een goed gesidee?

 Ontwikkeling van kritische denkvaardigheden

Een maatschappelijke discussie dwingt leerlingen om goed na te denken over hun eigen standpunten en die van anderen. Dit stimuleert het vermogen om kritisch te denken en argumenten af te wegen.

Versterking van mondelinge vaardigheden

Door actief deel te nemen aan een discussie, ontwikkelen leerlingen hun mondelinge vaardigheden. Ze leren duidelijk en overtuigend te spreken en feedback te verwerken.

Bevordering van sociale vaardigheden

Leerlingen leren respectvol met elkaar om te gaan, ook als ze het oneens zijn. Dit draagt bij aan een positieve groepsdynamiek en een inclusieve klasomgeving.

 Bij welke situaties past een discussie goed?

Actuele thema's

Maatschappelijke discussies passen goed bij lessen over actuele thema's, zoals klimaatverandering, diversiteit of technologie. Dit maakt de lesstof relevant en interessant.

Vakoverstijgende projecten

Deze lesvorm is ook geschikt voor projecten die meerdere vakken bestrijken, zoals maatschappijleer, taal en geschiedenis. Het biedt een geïntegreerde aanpak waarmee leerlingen verbanden leren zien tussen verschillende vakgebieden.

 Voor welke kinderen past een debat goed?

Deze lesvorm is in principe geschikt voor alle leerlingen, mits aangepast aan hun leeftijd en niveau. Het biedt een kans voor iedereen om een actieve rol te spelen en zich verder te ontwikkelen, zowel op cognitief als sociaal-emotioneel gebied.

- Talige Leerlingen: Deze leerlingen kunnen hun talent voor taal benutten en verder ontwikkelen.

- Analytische Leerlingen: Zij kunnen hun vaardigheid in het analyseren van informatie en het opbouwen van argumenten versterken.

- Samenwerkende Leerlingen: Dit is een uitstekende gelegenheid voor leerlingen die goed samenwerken om hun vaardigheden te tonen en verder te ontwikkelen.

Conclusie

Een groepsdiscussie in de klas is een waardevolle lesvorm die bijdraagt aan de ontwikkeling van kritisch denken, mondelinge vaardigheden en sociale vaardigheden. Door het debat zorgvuldig voor te bereiden en aan te passen aan de behoeften van je leerlingen, kun je een stimulerende en inclusieve leeromgeving creëren. Probeer het in je volgende les en ervaar zelf hoe krachtig deze methode kan zijn.

We hopen dat dit artikel je inspireert om met maatschappelijke discussies aan de slag te gaan. Blijf altijd reflecteren op je eigen praktijk en pas de lesvorm aan waar nodig om het maximale leerrendement te behalen voor jouw leerlingen. Succes!