In het onderzoek van Meixner et al. (2018) wordt de wederkerige relatie tussen executieve functies en begrijpend lezen bij basisschoolkinderen onderzocht. Dit onderzoek biedt waardevolle inzichten voor leerkrachten en ouders die hun kinderen willen ondersteunen in hun leesontwikkeling. Laten we de belangrijkste bevindingen en hun implicaties verkennen.
Het onderzoek, uitgevoerd door een team van wetenschappers van de Universiteit van Potsdam, analyseerde de gegevens van 1657 Duitse basisschoolleerlingen over een periode van een jaar. De studie onderzocht de wederzijdse invloeden van drie kerncomponenten van executieve functies - bijwerken, inhibitie, en aandachtsverschuiving - op begrijpend lezen op woord-, zin-, en tekstniveau.
Bidirectionele Relatie: De studie bevestigde dat er een bidirectionele relatie bestaat tussen executieve functies en begrijpend lezen. Dit betekent dat niet alleen sterke executieve functies leiden tot beter begrijpend lezen, maar ook dat verbeterd begrijpend lezen de executieve functies kan versterken, vooral vanaf de tweede klas.
Cruciale Rol van Bijwerken: Bijwerken, ofwel het vermogen om informatie in het werkgeheugen te manipuleren, bleek de meest significante voorspeller van latere leesvaardigheid. Voor eerste- en tweedejaars leerlingen speelde bijwerken een dominante rol in de ontwikkeling van hun leesvaardigheid.
Inhibitie en Aandachtsverschuiving: Hoewel deze functies belangrijk zijn, hadden ze vooral invloed op het beginstadium van de leesontwikkeling (in de eerste klas). Hun invloed nam af naarmate de leerlingen ouder werden en meer gevorderde leesvaardigheden ontwikkelden.
De bevindingen van dit onderzoek benadrukken het belang van een geïntegreerde benadering bij het ontwikkelen van leesvaardigheid:
Focus op Bijwerken: Leerkrachten en ouders kunnen gerichte activiteiten en spellen gebruiken die het bijwerken in het werkgeheugen stimuleren. Denk hierbij aan geheugenspelletjes, rekensommen en andere activiteiten die kinderen uitdagen om informatie te onthouden en te manipuleren.
Leesstrategieën: Leesstrategieën die aandacht besteden aan het begrijpend lezen op zin- en tekstniveau kunnen de ontwikkeling van executieve functies bevorderen. Het gebruik van interactieve leesmethoden en het stimuleren van diepgaand begrip kunnen zowel de leesvaardigheid als de executieve functies verbeteren.
Vroege Interventie: Het is essentieel om al vroeg in de schoolcarrière te beginnen met het versterken van executieve functies. Activiteiten die kinderen helpen om hun aandacht te verschuiven, irrelevante informatie te inhiberen, en informatie bij te werken, kunnen bijdragen aan een solide basis voor later succes in begrijpend lezen.
Dit onderzoek benadrukt de nauwe verbondenheid tussen executieve functies en begrijpend lezen. Door een holistische benadering te hanteren, waarbij zowel de leesvaardigheden als de cognitieve vaardigheden van kinderen worden ontwikkeld, kunnen we een sterkere basis leggen voor hun academische succes. Leerkrachten en ouders spelen hierbij een cruciale rol door het aanbieden van stimulerende en ondersteunende leeromgevingen.