Wat wil de schrijver mij vertellen? Eén van de belangrijkste vragen om jezelf vooraf en tijdens het lezen stellen (en die een kind meestal vergeet....).
Het begrijpen van auteursintentie is een belangrijke vaardigheid voor leerlingen in het basisonderwijs. Het helpt hen kritisch na te denken over teksten en geeft hen inzicht in de drijfveren achter het geschrevene. In dit artikel bespreken we deze lesvorm uitgebreid en geven we praktische tips voor het toepassen in de klas.
De auteursintentie is de reden waarom een schrijver een tekst heeft geschreven. Dit kan zijn om te informeren, overtuigen of een standpunt te verdedigen. Het identificeren van de auteursintentie helpt leerlingen niet alleen om de tekst beter te begrijpen, maar ook om kritisch na te denken over de manier waarop informatie wordt gepresenteerd.
Eerder schreef ik ook een uitgebreide blog over hoe je tekstsoorten kan herkennen. Hierbij zit ook een gratis poster die je goed kan gebruiken bij deze les.
- Informeren: De auteur wil de lezer voorzien van kennis of informatie.
- Overtuigen: De auteur probeert de lezer te overtuigen van een bepaalde visie of mening.
- Standpunt Verdedigen: De auteur verdedigt een bepaalde positie tegenover andere mogelijke meningen.
Kies een tekst die geschikt is voor jouw leerlingen. Dit kan een een leestekst zijn van Leermaatje, artikel of een stuk uit een leesboek. Zorg dat de tekst duidelijk één van de drie hoofddoelen (informeren, overtuigen, standpunt verdedigen) belicht.
Kies binnen hetzelfde thema bijvoorbeeld een fictie tekst, informatieve tekst en een betoog uit. Op app.leermaatje.com kun je hier gemakkelijk op filteren.
Leg de leerlingen uit wat auteursintentie is en geef voorbeelden. Gebruik aansprekende en herkenbare voorbeelden om dit concept te verduidelijken. Moddel hoe je jezelf vragen stelt om de auteursintentie te achterhalen.
Laat de leerlingen de tekst lezen en analyseren. Geef ze een lijst met vragen die hen helpen bij het ontdekken van de auteursintentie, zoals:
- Wat is het hoofdidee van de tekst?
- Welke woorden of zinnen gebruikt de auteur om zijn/haar punt duidelijk te maken?
- Wat wil de auteur dat je denkt of voelt na het lezen van de tekst?
Laat de leerlingen hun bevindingen delen en bespreek deze in de klas. Ga dieper in op waarom ze denken dat de auteur een bepaalde bedoeling had en welke aanwijzingen ze daarvoor hebben gevonden in de tekst.
- Voor jongere of minder ervaren leerlingen: Gebruik korte, goed gestructureerde teksten en geef veel begeleiding.
- Voor oudere of meer ervaren leerlingen: Gebruik complexere teksten met meerdere lagen van auteursintentie.
Afhankelijk van het niveau van de leerlingen, kun je ervoor kiezen om deze activiteit in groepsverband of individueel te laten uitvoeren. Groepswerk kan leiden tot diepere discussies en verschillende perspectieven, terwijl individueel werk zelfstandigheid stimuleert.
Het analyseren van auteursintentie helpt leerlingen om kritisch na te denken over wat ze lezen. Ze leren niet alleen om informatie op te nemen, maar ook om deze te evalueren en te interpreteren.
Door zich te richten op de intentie van de auteur, verdiepen leerlingen hun leesvaardigheid. Ze leren subtiele hints en implicaties in de tekst herkennen, wat hun algehele leesbegrip ten goede komt.
In een tijdperk waarin we worden overspoeld met informatie, is het cruciaal dat leerlingen leren onderscheid te maken tussen verschillende soorten teksten en de intenties daarachter. Dit helpt hen om beter geïnformeerde burgers te worden.
Deze lesvorm is bijzonder effectief bij het lezen van nieuwsartikelen en online content. Leerlingen leren om de betrouwbaarheid en de intentie van bronmateriaal te beoordelen.
Het analyseren van auteursintentie is een uitstekende voorbereiding op het zelf schrijven van betogen en argumentatieve essays. Leerlingen begrijpen beter hoe ze hun eigen standpunten kunnen verdedigen.
Deze methode kan gemakkelijk worden geïntegreerd in andere vakken zoals geschiedenis en maatschappijleer, waar het belangrijk is om de intenties achter historische documenten of politieke teksten te begrijpen.
Deze lesvorm kan worden aangepast aan de leesniveaus van verschillende leerlingen, waardoor iedereen profijt kan hebben van de activiteit.
Wanneer leerlingen samenwerken, leren ze van elkaars inzichten en perspectieven, wat hun begrip van de tekst en de auteursintentie alleen maar versterkt.
Het begrijpen van de auteursintentie is een cruciale leesvaardigheid die leerlingen helpt om kritisch te denken en diepere betekenissen in teksten te ontdekken. Door deze lesvorm toe te passen, geef je jouw leerlingen de tools die ze nodig hebben om bewust en kritisch met geschreven informatie om te gaan. Neem de tijd om dit concept aan te leren en je zult merken dat het leesbegrip en de kritische denkvaardigheden van je leerlingen aanzienlijk verbeteren.