Ontdek de Laatste Onderwijs Inzichten op het Leermaatje Blog

Lessidee Begrijpend Lezen: Een Dieper Begrip met de Karakteranalyse

Geschreven door Laura van der Mark | 11-5-23 22:00

In het basisonderwijs is het belangrijk dat leerlingen niet alleen feiten leren, maar ook dieper inzicht krijgen in menselijke ervaringen en persoonlijkheden. Een effectieve manier om dit te bereiken is door middel van een karakteranalyse. In dit artikel leggen we uit hoe je deze lesvorm kunt inzetten, aanpassen en waarom het een waardevolle lesidee is. Dit helpt je om je lessen dynamischer en betekenisvoller te maken.

Wat is de werkvorm Karakteranalyse?

Karakteranalyse is een lesvorm waarbij leerlingen een karakterprofiel maken van een persoon uit een biografie. Het doel hiervan is dat leerlingen een dieper begrip ontwikkelen van de persoonlijkheid, motivaties, en gedragingen van die persoon. Dit gaat verder dan alleen het opnemen van feiten; het stimuleert analytisch denken en empathie.

Hoe zet je de werkvorm Karakteranalyse in?

Stap 1: Bijbehorend Lesmateriaal Selecteren

Kies een geschikte biografie die past bij de leeftijd en het ontwikkelingsniveau van je leerlingen. Deze teksten gaan over een bekend persoon of over een fictief persoon met een bepaald beroep.

Stap 2: Inleiding tot Karakteranalyse

Introduceer het concept van een karakterprofiel aan je leerlingen. Leg uit dat ze moeten letten op specifieke details zoals de acties van de persoon, hun gedachten, gevoelens en de reacties van anderen op hen.

Stap 3: Groepen of Individuele Opdrachten

Afhankelijk van je klasgrootte en de dynamiek, kun je leerlingen in groepen laten werken of individueel. In groepen kunnen ze samen brainstormen en informatie delen, terwijl individuele opdrachten hen de kans geven om hun eigen analytische vaardigheden te verbeteren.

Stap 4: Structuur van het Karakterprofiel

Vraag de leerlingen om hun karakterprofiel te structureren met behulp van specifieke onderdelen zoals:

- Basisinformatie: Naam, leeftijd, achtergrond.

- Belangrijke Gebeurtenissen: Die impact hadden op het leven van het personage.

- Persoonlijkheidskenmerken: Eigenschappen en karaktertrekken met bewijs uit de tekst.

- Motivaties en Doelen: Wat de persoon drijft.

- Relaties met Anderen: Hoe zij met anderen omgaan en wat dit zegt over hun karakter.

- Verandering en Ontwikkeling: Hoe zij door de tijd heen veranderen.

Stap 5: Presentatie en Discussie

Laat de leerlingen hun karakterprofielen presenteren aan de klas. Je kunt de kinderen hiervoor een informatieposter maken of bijvoorbeeld een Lapbook. Moedig de gesprekken aan over verschillende interpretaties en bevindingen. 

 

Waarom is de karakteranalyse een goed lesidee?

Dieper Begrip en Analyse

Door een karakteranalyse leren leerlingen om verder te kijken dan de oppervlakte en ontdekken ze de complexe aard van mensen. Ze ontwikkelen vaardigheden in kritisch denken en bronanalyse.

Empathie en Begrip

Het helpt leerlingen om empathie te ontwikkelen door zich in te leven in de levens van anderen. Dit kan hun sociale en emotionele bewustzijn vergroten.

Karakteranalyse biedt een creatieve manier om biografieën te bestuderen, waardoor de lesstof boeiender en afwisselender wordt. De lesvorm is flexibel en kan aangepast worden aan verschillende leeftijden en leerniveaus. 

Situaties waar Karakteranalyse goed past als werkvorm

Geschiedenislessen

Bij het bestuderen van historische figuren kan karakteranalyse helpen om historische gebeurtenissen te begrijpen vanuit een persoonlijk perspectief.

Literatuur

Bij het lezen van biografieën van auteurs, dichters, en andere literaire figuren, kunnen leerlingen een beter begrip krijgen van hun werken en de invloeden achter hun creaties.

Sociaal-Emotionele Lessen

De lesvorm kan ingezet worden tijdens lessen die gericht zijn op sociaal-emotionele ontwikkeling om empathie en inzicht in menselijk gedrag te bevorderen.

Voor Welke Kinderen is Karakteranalyse Geschikt?

Karakteranalyse kan aangepast worden aan verschillende niveaus en behoeften:

Jonge Leerlingen:

- Simpele karakterprofielen met basisinformatie.

- Gebruik afbeeldingen en simpele zinnen.

- Focus op basisinformatie en één of twee karaktereigenschappen.

Oudere Leerlingen:

- Meer gedetailleerde profielen met complexe analyses.

- Betrek ze bij diepere analyses en complexe persoonlijkheidskenmerken.

- Laat ze kritische essays schrijven over de invloed van de omgeving op het personage.

Een Karakteranalyse als huiswerkopdracht 

Moedig leerlingen aan om biografieën te kiezen van mensen die hen interesseren, zoals sporthelden, wetenschappers, of muzikanten.

Door middel van karakteranalyse kun jij als leerkracht jouw leerlingen helpen om niet alleen feiten te onthouden, maar om ook betekenisvolle verbindingen te maken en belangrijke analytische vaardigheden te ontwikkelen.

Met deze basis uitleg hoe je een karakteranalyse-lessen kunt geven, ben je klaar om deze waardevolle lesvorm in jouw klaslokalen te introduceren. Veel succes!