De Rol van Executieve Functies bij Begrijpend Lezen: Tips voor Ouders en Leerkrachten

Begrijpend lezen is een complexe vaardigheid die afhankelijk is van verschillende cognitieve processen, waaronder executieve functies zoals werkgeheugen, inhibitie, en cognitieve flexibiliteit.

Onderzoek door D. Jake Follmer (2017) biedt een meta-analytische review van de relatie tussen executieve functies en begrijpend lezen. Deze blog bespreekt de bevindingen en biedt praktische tips voor ouders en leerkrachten om de leesvaardigheden van kinderen te verbeteren.

Onderzoeksbevindingen

Het onderzoek van Follmer omvatte een analyse van 29 studies met in totaal 6673 deelnemers. Enkele belangrijke bevindingen zijn:

1. Gemiddelde Correlatie: Er werd een matige positieve correlatie (r = .36) gevonden tussen executieve functies en begrijpend lezen. Dit betekent dat betere executieve functies geassocieerd zijn met beter leesbegrip.
2. Specifieke Executieve Functies: Verschillende executieve functies dragen in verschillende mate bij aan begrijpend lezen. Werkgeheugen (r = .38) en cognitieve flexibiliteit (r = .39) vertoonden de sterkste relaties met leesbegrip, terwijl inhibitie een zwakkere maar nog steeds significante correlatie had (r = .21).
3. Invloed van Leeftijd en Meetmethoden: De relatie tussen executieve functies en leesbegrip varieerde niet systematisch met de leeftijd van de deelnemers of met het type meetmethode dat werd gebruikt.

Toepassing voor Ouders en Leerkrachten

Op basis van deze bevindingen kunnen ouders en leerkrachten verschillende strategieën toepassen om de leesvaardigheden van kinderen te verbeteren:

1. Werkgeheugen Oefeningen: Stimuleer activiteiten die het werkgeheugen verbeteren, zoals spellen waarbij kinderen informatie moeten onthouden en manipuleren. Voorbeelden zijn geheugenspellen en activiteiten waarbij kinderen instructies in meerdere stappen moeten volgen.

2. Cognitieve Flexibiliteit Bevorderen: Moedig kinderen aan om flexibel te denken door activiteiten te doen die schakelen tussen taken vereisen. Dit kan bijvoorbeeld door middel van spelletjes waarbij ze snel moeten wisselen tussen verschillende regels of taken.

3. Inhibitie Verbeteren: Werk aan het verbeteren van inhibitie door kinderen te leren om impulsen te beheersen en hun aandacht te richten op relevante taken. Dit kan door het oefenen van mindfulness of door taken te doen waarbij ze moeten wachten op hun beurt.

4. Gebruik van Diverse Teksten: Zorg voor een breed scala aan leesmateriaal dat past bij het kennisniveau en de interesses van de kinderen. Dit helpt hen om hun executieve functies in verschillende contexten te oefenen en te versterken. Leermaatje heeft een groot (gratis) aanbod dat je hiervoor in kan zetten.

Conclusie

Het onderzoek van Follmer toont aan dat executieve functies een belangrijke rol spelen bij begrijpend lezen. Door activiteiten te integreren die werkgeheugen, cognitieve flexibiliteit en inhibitie versterken, kunnen ouders en leerkrachten een significante impact hebben op de leesvaardigheden van kinderen. Dit helpt niet alleen bij het verbeteren van hun tekstbegrip, maar ook bij het bevorderen van hun algehele academische succes.

Bronvermelding

Follmer, D. J. (2017). Executive Function and Reading Comprehension: A Meta-Analytic Review. Educational Psychologist.